Page images
PDF
EPUB

pagne le vingtième, & de Hongrie & de Boheme le douzième.

Etoit paraphé,

PR. DE CARDIA. Ps. vt.

Signé, CHARLES,

Plus bas,

Par Ordonnance de Sa Majesté,

Contrefigné, A. F. DE KURZ.

La Conceffion de cet Oaroy ouvrit les yeux aux Puiflances Maritimes fur les fuites qu'il alloit avoir au préjudice de leur Commerce; jufques là elles n'avoient pu fe perfuader que jamais l'Empereur l'accordât, & elles fe promettoient bien de ruiner le commerce de quelques particuliers, auffi-tôt qu'il leur deviendroit préjudiciable. Ainfi à peine cet Octroy fut-il accordé qu'il s'éleva des plaintes & des Opofitions de tous côtez contre fon exécution. On en apella à la foi des Traitez, & l'on démontra évidemment que ceux de Weftphalie & de la Barrière étoient notoirement violez, ce grief fut le fujèt de plufieurs remontrances de la part des Compagnies Hollandoifes, tant P'Orientale que l'Occidentale, qui s'adrefferent à Leurs Hautes Puiffances, & de la part des Puiffances Maritimes à la Cour de Vienne. On feroit un gros Volume, & même deux, de tout ce qui a été écrit pour & contre fur ce fujèt; mais tout fe reduit à ce que l'on trouvera dans la Pièce fuivante, qui contient l'abregé de fept ou huit Memoires que les Compagnies des Indes avoieur préfentez à Leurs Hautes Puiffances depuis le 29. Février

1720. & que Leurs Hautes Puiffances avoient communiquez aux Cours de Vienne & de Bruxelles, les faifant apuyer inutilement par leurs Miniftres. Cette Pièce eft une Diflertation de Mr. Wefterveen, favant Avocat de la Compagnie Orientale, dreffée par ordre de fes Maitres, & à laquelle on n'a rien répondu de folide, foit dit fans partialité.

DISSERTATIO de Jure quod competit Societati privilegiatæ Foederati Belgii ad Navigationem & Commercia Indiarum Orientalium adverfùs Incolas Belgii Hifpanici, (bodie) Auftriaci.

§. I. Mare, quantumvis commune fit, Principes tamen de ufu ejus inter fe convenire poffe, jure & exemplis demonftratur.

Q

[ocr errors]

Uatenus mare & ufus maris, uti cæteræ res, que jure gentium communes funt, dominii capax fit, & legibus Imperantis fubjici poffit, boc loco inquirere operæ pretium non videtur; fatis enim fuperque ifta quæftio priori feculo agitata eft inter viros excellentes & præclaros, Solorzanum, Grotium, Seldenum, Pacium, Maulium, Welwodum, Grafwinkelium, aliofque, quorum fcrinia compilare non libet. Idque eo minùs, quod in hac Difputatione, que intercedit inter incolas utriufque Belgii,Fœderati nempe & Auftriaci, id tantum controverfatur, an maria, ratione, commerciorum,

pacto

[ocr errors][merged small]

five confenfu duorum Principum, quorum intereft, ita dividi non poffint, ut hic unâ, alter altera parte, difcordiarum vitandarum caufâ, utatur fruatur. Quo fenfu (licet alias concedamus maria ab bumana poteftate vix ita occupari poffe, ut ufus illorum alteri communis non fit) rectè tamen ab Hieronymo de Monte dictum accipimus, in Tractatu de Finibus Regund. Cap. 39. Quanquam in mari confines non fint, cum aqua communiter eft uniformis, effe tamen pertinentias aliquas: Item à Baldo ad l. 1. de Rerum Divifione Jure gentium in mari regna distingui pofle, ficut in terrâ aridâ.

[ocr errors]

Principes hoc modo inter fe convenire poffe, indubitati juris eft: neque, ut rem exemplis illuftremus, opus erit recurrere ad antiquiora illa qualis erat olim pax inter Artaxerxem, Perfarum Regem, & Athenienfes: Ut femper à mari Græco curriculum equi abftineret, neque inter infulas Cyaneas & Chelidonias longam navem vel roftratam haberet. Item foedus cum Laconibus ictum: Mari quidem Laconas & focios uti poffe, fed minimè navigare navi longâ, verùm alio navigio, quod remis actum vecturam talentorum yo. non excederet. Nec non foedus inter Romanos & Carthaginienfes circa lympiadem 68. Ne naviganto Romani Romanorumve focii ultrà Pulchrum promontorium, extra quam fi tempeftatis aut hoftium vi fuerint coacti. Quo etiam fpectant decantata illa, & ab auctoribus in hanc partem fæpius allegata, verba Ambrofii, lib. V. Hex. Cap. 30. Spatia maris fibi vindicant jure mancipii, pifciumque jura, ficut vernaculorum, conditione fibi ferviti fubjecta commemorant: Ifte, inquit, finus maris meus eft, ille alterius, dividunt ele

menta

menta fibi potentes; atque alia multa, quæ longå ferie recenfet Seldenus de Dominio Maris Lib. I. Cap. 11. 13. & 15. Præfens enim & præteritum fæculum ejufmodi fœderum & conven tionum fatis magnam copiam exhibent , quorum noviffimum, & valde quidem memorabile, eft foedus inter potentiffimum Hifpaniarum Regem Philippum V. & Præpotentes D. D. Ordines Foederati Belgii ictum, Ultrajecti ad Rhenum die 26. Junii Ão. 1714. cujus Articulo 31. & 36. Omnes Europæ populi præter Hifpanos, quafi communi aliquo confenfu, ab aditu Indiarum Occidentalium, commerciorum caufâ, prohibentur: & optimâ quidem ratione, fecundum ea, que pulchrè buc adfert Solorzanus de Jure Indiarum Lib. II. Cap. 25. n. 47. & feqq.

Confiderari enim debet, quod pax inter Principes Chriftianos confervari non poteft, fi promifcuè in eandem curam intenderent omnes; quantumvis pio animo, & ab omni divitiarum cupiditate libero ducerentur, ut conftare poteft ex ipfo Caftellanorum & Lufitanorum exemplo, qui quamvis ita Catholici effent, & maximis amicitiæ & neceffitudinis vinculis juncti, inteftinis tamen odiis & bellis flagrare cœperunt, ob id quod alter alterum fuos intraffe terminos querebatur.

§. II. Argumentum articulorum 5. & 6. Fœderis Pacis Monafterienfis enarratur.

Hujus naturæ atque conditionis etiam eft fœdus, quod Anno 1648. Monafterii in Westphalia factum eft, inter fupra memorati Regis Hifpaniarum Gloriofum Prædecefforem Philippum IV. & Præpotentes Dominos Ordines Fœderati Bel

gii, cujus articulis 5. & 6. Gautum conventumque eft:

Ut navigatio & commercia ad Indias Orientales & Occidentales fubfiftant, & defendantur fecundum Privilegia data, aut in pofterum danda: quæ rata & firma redduntur per hoc jpfum Fœdus, & ratihabitionis inftrumenta, utrinque edenda; Quo comprehendentur omnes Principes, Nationes, & Gentes, quibufcum altememorati D. D. Ordines pacem & amicitiam colunt; aut quibufcum privilegiate Societates Indiarum Orientalium & Occidentalium eorum nomine, intrà terminos Privilegii fui, in fœe dera Pacis & amicitiæ, ad mutuam defenfiorem & utilitatem, coierunt.

Retinebit pacifcentium utraque pars, fcilicet altememoratus Rex & D. D. Ordines Generales, onania Dominia, Caftella, Oppida, Fortalitia, Agros & Commercia in Orientalibus & Occidentalibus Indiis, in orâ Brafilienfi, atque in tractibus Afiæ, Africa & Americæ fita eo modo, quo illa tempore hujus tracta cûs poffederunt, & commodis illorum ufufr uiti funt.

Ceduntur Foederato Belgio omnia loca, per Lufitanos à Belgis capta & occupata ab anno 1641. quæque Belgæ, illæfo hoc fœedere, in ! pofterum erunt occupaturi & poffeffuri, &c. Cum ftipulatione atque conventione ulteriore, ut Hifpanis integra maneret Navigatio ad Indias Orientales, eo modo, quo illam habebant aut exercebant tempore hujus foederis, neque liceret illis Orientem verfus ulterius progredi, aut (ut verba habent) ulterius fe extendere.

Quemadmodum etiam incolis Fœderati Bel

« PreviousContinue »