Page images
PDF
EPUB
[ocr errors][merged small][merged small]

Les points principaux de la difcipline ecclefiaftique, qui regardent cet adorable facrement, peuvent fe rapporter à fon expofition, au faint Viatique, & à la communion Pafchale. Une grand partie des conciles ayant compris dans un même décret ce qu'ils ont ordonné fur ces trois chefs, on ne les a pas diftingués dans ce recueil pour éviter les répétitions des mêmes décrets, auxquels on auroit été obligé en diftinguant ce qui regarde chacun de ces chefs. Quoique le principal deffein de ce recueil ne foit pas d'établir les dogmes de l'églife qui concernent la foi catholique, on a eftimé qu'on pouvoit y joindre les décifions du concile de Trente, répétées dans quelques conciles de l'Eglife de France, d'autant plus que la plûpart comprennent des réglemens qui regardent la difcipline.

I.

Extrait des décrets du quatrieme concile de Latran, tenu en M. CC. XV. auquel le P. Innocent III. a préfidé. CAN. 20. De chrifmate & euchariftia fub

STat

fera confervanda.

Tatuimus, ut in cunctis ecclefiis chrif ma & euchariftia fub fideli cuftodia clavibus adhibitis conferventur, ne poffit ad illa temeraria manus extendi, ad aliqua horribilia vel nefaria exercenda. Si verò is ad quem fpectat cuftodia, ea incautè reliquerit, tribus menfibus ab officio fufpendatur ; & fi per ejus incuriam aliquid nefandum inde contigerit, graviori fubjaceat ultioni.

Can. 21. De confeffione facienda & non revelanda facerdote, & faltem in Pafcha communicando.

Omnis utriufque fexus fidelis, poftquam ad annos difcretionis pervenerit, omnia fua folus peccata confiteatur fideliter faltem femel in anno, proprio facerdoti & injunctam fibi poenitentiam ftudeat pro viribus adimplere, fufcipiens reverenter ad minùs in Pafcha, euchariftia facramentum, nifi fortè de confilio proprii facerdotis, ob aliquam rationabilem caufam, ad tempus ab ejus perceptione duxerit abftinendum ; alioquin, & vivens ab ingreffu ecclefiæ arceatur, & moriens chriftianâ careat fepulturâ.

I I.

Extrait des décrets de la treizieme feffion du concile de Trente, de venerabili enchariftiæ facramento. Acrofancta, oecumenica & generalis Tridentina fynodus, in Spiritu Sancto legitimè congregata, præfiden

tibus in ea eifdem fancta Sedis apoftolicæ legato & nunciis, & fi in eum finem non abfque peculiari Spiritûs Sancti ductu & gubernatione convenerit, ut veram & antiquam de fide & facramentis doctrinam exponeret, & ut hærefibus omnibus, & aliis graviffimis incommodis quibus Dei ecclefia miferè nunc exagitatur, & in multas & varias partes fcinditur, remedium afferret, hoc præfertìm jam inde à principio in votis habuit, ut ftirpitùs convelleret zizania execrabilium errorum & fchifmatum, quæ inimicus homo, his noftris calamitofis temporibus, in doctrina fidei, ufu & cultu facrofanétæ euchariftiæ fuperfeminavit, quem alioqui Salvator nofter in ecclefia fua, tanquam fymbolum reliquit ejus unitatis & charitatis, quâ chriftianos omnes inter fe conjunctos & copulatos effe voluit ; itaque eadem facrofan&ta fynodus fanam & finceram illam de vene

rabili hoc & divino euchariftiæ facra

mento doctrinam tradens, quam femper catholica ecclefia, ab ipfo Jefu Chrifto, Domino Noftro & ejus apoftolis eruditè atque à Spiritu Sancto, illi omnem veritatem in die fuggerente edocta, retinuit, & ad finem ufque fæculi confervabit: omnibus Chrifti fidelibus interdicit, ne pofthàc de fanctiffima euchariftia aliter credere, docere, aut prædiCare audeant, quàm ut eft, hoc præfenti decreto explicatum atque definitum.

CAPUT PRIMUM.

De reali prafentia Domini Noftri Jefu Chrifti in fanctiffimo euchariftia facra

[merged small][ocr errors][merged small]

fubftantialiter fub fpecie illarum rerum fenfibilium contineri. Nec enim hæc inter fe pugnant, ut ipfe Salvator nofter femper ad dexteram Patris in Coelis affideat, juxta modum exiftendi naturalem, & ut multis nihilominus aliis in locis fa

cramentaliter præfens fua fubftantia nobis adfit, eâ exiftendi ratione, quam & fi verbis exprimere vix poffumus, poffibilem tamen effe Deo, cogitatione per fidem illuftratâ, affequi poffumus, & conftantiflimè credere debemus; ita enim Majores noftri omnes, quotquot in vera Chrifti ecclefia fuerunt, qui de fanctiffimo hoc facramento differuerunt, apertiffimè profeffi funt, hoc tam admirabile facramentum in ultima coena Redemptorem noftrum inftituiffe, cùm poft panis vinique benedictionem, fe fuum ipfius Corpus illis præbere, ac fuum Sanguinem, difertis ac perfpicuis verbis, teftatus eft. Quæ verba à fanctiffimis evangeliftis commemorata, & à divo Paulo poftea repetita, cùm propriam illam & apertiffimam fignificationem præ fe ferant, fecundùm quam à Patribus intellecta funt, indigniffimum fanè flagitium eft, ea quibufdam contentiofis & pravis hominibus ad fictitios & imaginarios tropos, quibus veritas Carnis & Sanguinis Chrifti negatur, contra univerfum ecclefiæ fenfum detorqueri, quæ tanquam columna & firmamentum veritatis, hæc ab impiis hominibus excogitata commenta, velut fatanica, deteftata eft, grato femper & memore animo præftantiffimum hoc Chrifti beneficium agnofcens.

CAP. 2. De ratione inftitutionis hujus

fanctiffimi facramenti.

Ergo Salvator nofter, difceffurus ex hoc mundo ad Patrem, facramentum hoc inftituit, in quo divitias divini fui erga homines amoris velut effudit, memoriam faciens mirabilium fuorum, & in illius fumptione, colere nos fui memoriam præcepit, fuamque annuntiare mortem, donec ipfe ad judicandum mundum veniat fumi autem voluit facramentum hoc, tanquam fpiritualem animarum cibum, quo alantur & confortentur viventes vitâ illius, qui dixit: Qui manducat & ipfe vivet propter me, & tanquam antidotum, quo liberemur à culpis quotidianis, & à peccatis mortalibus præfervemur. Pignus præterea id effe voluit fusuræ noftræ gloriæ, & perpetuæ felicita Tome V

me

tis, adeòque fymbolum unius illius Corporis, cujus ipfe caput exiftit, cuique nos, tanquam membra, arctiffimâ fidei, fpei & charitatis connexione, aftrictos effe voluit, ut id ipfum omnes diceremus. Nec effent in nobis fchifmata.

CAP. 3. De excellentia fan&tiffima eucha

riftia fuper reliqua facramenta. Commune hoc quidem eft fan&tiffimæ euchariftia cum cæteris facramentis, fymbolum, effe rei facræ, & invifibilis gratiæ, formam vifibilem; verùm illud in ea excellens & fingulare reperitur, quòd reliqua facramenta, tunc primùm fanctificandi vim habent, cùm quis illis utitur, at in euchariftia ipfe fanctitatis auctor ante ufum eft. Nondum enim euchariftiam de manu Domini apoftoli fufceperant, cum verè tamen ipfe affirmaret Corpus fuum effe, quod præbebat; & femper hæc fides in ecclefia Dei fuit, ftatim poft confecrationem, verum Domini Noftri Corpus, verumque ejus Sanguinem fub panis & vini fpecie, unà cum ipfius anima & divinitate exiftere; fed Corpus quidem fub fpecie panis, & Sanguinem fub vini fpecie ex vi verborum, ipfum autem Corpus fub fpecie vini, & Sanguinem fub fpecie panis, animamque fub utraque, vi naturalis illius connexionis, & concomitantiæ, quâ partes Chrifti Domini, qui jam ex mortuis refurrexit, non ampliùs moriturus, inter fe copulantur, divinitatem porrò propter admirabilem illam ejus cum corpore & anima hypoftaticam unionem; quapropter veriffimum eft, tantumque contineri. Totus enim & integer dem fub alterutra fpecie, atque fub utraChriftus fub panis fpecie, & fub quavis ipfius fpeciei parte, totus item fub vini fpecie, & fub ejus partibus exiftit.

CAP. 4. De tranffubftantiatione. Quoniam autem Chriftus Redemptor nofter, Corpus fuum id, quod fub fpecie panis offerebat, verè effe dixit ideò perfuafum femper in ecclefia Dei fuit, idque nunc denuò fancta hæc fynodus declarat, per confecrationem panis & vini, converfionem fieri totius fubftantiæ panis, in fubftantiam Corporis Chrifti Domini Noftri, & totius fubftantiæ vini in fubftantiam Sanguinis ejus; quæ converfio convenienter & propriè à fancta catholica ecclefia tranfsubstantiatio eft appellata.

G

CAP. 5. De cultu & veneratione huic

fanctiffimo facramento exhibenda.

Nullus itaque dubitandi locus relinquitur, quin omnes Chrifti fideles pro more in catholica ecclefia femper recepto latriæ cultum, qui vero Deo debetur, huic fanctiffimo facramento in veneratione exhibeant. Neque enim ideo minùs eft adorandum, quod fuerit à Chrifto Domino, ut fumatur, inftitutum; nam illum eumdem Deum præfentem in eo adeffe credimus, quem Pater Eternus introducens in orbem terrarum, dicit: Et adorent eum omnes angeli Dei, quem Magi procidentes adoraverunt ; quem denique in Galilæa ab apoftolis adoratum fuiffe, fcriptura teftatur. Declarat præterea fancta fynodus, piè & religiofè admodum in Dei ecclefiam inductum fuiffe hunc morem, ut fingulis annis, peculiari quodam & fefto die, præcelfum hoc & venerabile facramentum, fingulari veneratione ac folemnitate celebraretur, utque in proceffionibus reverenter & honorifice illud per vias & loca publica circumferretur. Æquiffimum eft enim facros aliquos ftatutos effe dies, cùm Chriftiani omnes fingulari ac rarâ quâdam fignificatione, gratos & memores teftentur animos erga communem Dominum & Redemptorem , pro tam ineffabili & planè divino beneficio, quo mortis ejus victoria & triumphus repræfentatur. Atque fic quidem oportuit victricem veritatem de mendacio & hærefi triumphum agere; ut ejus adverfarii in confpectu tanti fplendoris, & in tanta univerfæ ecclefiæ lætitia pofiti, vel debilitati, & fracti tabefcant, vel pudore affecti & confufi aliquando refipifcant.

CAP. 6. De affervando fanta euchariftia facramento, & ad infirmos deferendo.

Confuetudo affervandi in facrario fanctam euchariftiam, adeò antiqua eft, ut eam, fæculum etiam Niceni concilii agnoverit. Porrò deferri ipfam facram euchariftiam ad infirmos, & hunc ufum diligenter in ecclefiis confervari, præterquam quod cum fumma æquitate & ratione conjun&tum eft, tum multis in conciliis præceptum inveniatur, & vetuftiffimo catholicæ ecclefiæ more eft obfervatum. Quare fancta hæc fynodus retinendum omninò falutarem hunc, & neceffarium morem ftatuit.

Cap. 7. De preparatione qua adhibenda eft, ut dignè quis facram euchariftiam percipiat.

Si non decet ad facras ullas functiones quempiam accedere, nifi fanctè; certè quo magis fanctitas & divinitas coeleftis hujus facramenti viro chriftiano comperta est, eò diligentiùs cavere ille debet, ne abfque magna reverentia & fanctitate ad id percipiendum accedat, præfertim cùm illa plena formidinis verba apud Apoftolum legamus: qui manducat & bibit indignè, judicium fibi manducat & bibit, non dijudicans Corpus Domini. Quare communicare volenti revocandum eft in memoriam ejus præceptum: Probet feipfum homo. Ecclefiaftica autem confuetudo declarat, eam probationem neceffariam effe, ut nullus fibi confcius mortalis peccati, quantumvis fibi contritus videatur, abfque præmiffa facramentali confeflione ad facram euchariftiam accedere debeat : quod à chriftianis omnibus, etiam ab iis facerdotibus quibus ex officio incubuerit celebrare hæc fanéta fynodus perpetuò fervandum effe decrevit, modò non defit illis copia confefforis: quòd fi neceffitate urgente, facerdos abfque prævia confeffione celebraverit, quamprimùm confiteatur. CAP. 8. Deufu hujus admirabilis facramenti.

le

Quoad ufum autem, rectè & fapienter Patres noftri tres rationes hoc fanctum facramentum accipiendi diftinxerunt. Quofdam enim docuerunt facramentaliter duntaxat id fumere, ut peccatores : alios tantùm fpiritualiter, illos nimirum, quivoto propofitum illum coeleftem panem edentes, fide vivâ quæ per dilectionem operatur, fructum ejus & utilitatem fentiunt tertios porrò facramentaliter fimul & fpiritualiter; hi autem funt qui ita fe priùs probant & inftruunt, ut veftem nuptialem induti, ad divinam hanc menfam accedant. In facramentali autem fumptione, femper in ecclefia Dei mos fuit, ut laici à facerdotibus communionem acciperent; facerdotes autem celebrantes fe ipfos communicarent: qui mos, tanquam ex traditione apoftolica defcendens, jure ac meritò retineri debet. Demum autem pro paterno affectu admonet fancta fynodus, hortatur, rogat, & obfecrat per vifcera mifericordiæ Dei noftri, ut omnes & finguli, qui chriftiano nomine cenfentur, in hoc unitatis figno, in hoc vinculo charitatis, in hoc concordia fymbolo,

jam tandem aliquando conveniant & fe concordent, memorefque tantæ Majeftatis, & tam eximii amoris J. C. D. N. qui dilectam animam fuam in noftræ falutis pretium, & carnem fuam nobis dedit ad manducandum; hæc facra myfteria Corporis & Sanguinis ejus, eâ fidei conftantiâ & firmitate, eâ animi devotione, eâ pietate & cultu credant & venerentur, ut panem illum fuperfubftantialem frequenter fufcipere poffint, & is verè eis fit animæ vita, & perpetua fanitas mentis; cujus vigore confortati, ex hujus miferæ peregrinationis itinere, ad coeleftem patriam pervenire valeant, eumdem panem angelorum, quem modò fub facris velaminibus edunt, abfque ullo velamine manducaturi.

Quoniam autem non eft fatis veritatem dicere, nifi detegantur & refellantur errores placuit fanctæ fynodo hos canones fubjungere, ut omnes jam agnitâ catholica doctrinâ, intelligant quoque, quæ ab illis hærefes caveri vitarique debeant.

I I I.

Canones concilii Tridentini de facrofancto euchariftia facramento. Can. I.

[ocr errors]

I quis negaverit, in fanctiffimæ euchariftiæ facramento contineri verè, realiter & fubftantialiter Corpus & Sanguinem unà cum anima & divinitate Domini Noftri Jefu Chrifti, ac proinde totum Chriftum, fed dixerit tantummodo effe in co, ut in figno, vel figura, aut virtute, anathema fit.

Can. 2. Si quis dixerit, in facrofancto euchariftiæ facramento remanere fubftantiam panis & vini, unà cum Corpore & Sanguine D. N. J. C. negaveritque mirabilem illam & fingularem converfionem totius fubftantiæ panis in Corpus, & totius fubftantiæ vini in Sanguinem, manentibus duntaxat fpeciebus panis, & vini: quam quidem converfionem catholica ecclefia aptiffimè tranffubftantiationem appellat, anathema fit.

Can. 3. Si quis negaverit, in venerabili facramento euchariftæ fub unaquaque fpecie, & fub fingulis cujufque fpeciei partibus, feparatione factâ, totum totum Chriftum contineri, anathema fit.

Can. 4. Si quis dixerit, peractâ confecratione, in admirabili euchariftia fa

cramento non effe Corpus & Sanguinem Domini Noftri Jefu-Chrifti, fed tantùm in ufu, dum fumitur, non autem ante, vel poft, & in hoftiis feu particulis confecratis, quæ poft communionem refervantur vel fuperfunt, non remanere verum Corpus Domini, anathema fit.

Can. 5. Si quis dixerit, vel præcipuum fructum fanctiffimæ euchariftia effe remiffionem peccatorum, vel ex ea non alios effectus provenire, anathema fit.

Can. 6. Si quis dixerit, in fancto euchariftiæ facramento Chriftum unigenitum Dei Filium non effe, cultu latriæ, etiam externo, adorandum; atque ideo nec feftivâ peculiari celebritate venerandum, neque in proceffionibus, fecundùm laudabilem & univerfalem ecclefiæ ritum & confuetudinem, folemniter circumgeftandum, vel non publicè, ut adoretur, populo proponendum, & ejus adoratores effe idololatras, anathema fit.

Can. 7. Si quis dixerit, non licere facram euchariftiam in facrario refervari ; fed ftatim poft confecrationem adftantibus neceffariò diftribuendam, aut non licere, ut illa ad infirmos honorificè deferatur, anathema fit.

Can. 8. Si quis dixerit, Chriftum in euchariftia exhibitum, fpiritualiter tantùm manducari & non etiam facramentaliter ac realiter, anathema fit.

Can. 9. Si quis negaverit, omnes & fingulos Chrifti fideles utriufque fexus, cùm. ad annos difcretionis pervenerint, teneri fingulis annis, faltem in Pafchate ad communicandum, juxta præceptum fanctæ matris ecclefiæ, anathema fit.

Can. 10. Si quis dixerit, non licere facerdoti celebranti fe ipfum communicare, anathema fit.

Can. 11.Siquis dixerit, folam fidem effe fufficientem præparationem ad fumendum fanctiffimæ euchariftiae facramentum, anathema fit; & ne tantum facramentum indignè, atque adeò in mortem & condemnationem fumatur; ftatuit atque declarat ipfa fancta fynodus, illis quos confcientia peccati mortalis gravat, quantumcunque etiam fe contritos exiftiment, habitâ copiâ confefforis, neceffariò præmittendam effe confeffionem facramentalem. Si quis autem contrarium docere, prædicare, vel pertinaciter afferere, feu etiam publicè difputando defendere præfumpferit, eo ipfo excommunicatus exiftat.

in princ.

I V.

Extrait des décrets de la vingt-deuxieme feffion du même concile de Trente, tit. doctrina de facrificio miffe.

Q

Acrofaneta, oecumenica & generalis Tridentina fynodus, in Spiritu San&to legitimè congregata, præfidentibus in ea eifdem apoftolicæ Sedis legatis, ut vetus abfoluta, atque omni ex parte perfecta de Sup. feff. 13. magno euchariftia myfterio in fancta catholica ecclefia fides atque doctrina retineatur, & in fua puritate propulfatis erroribus atque hærefibus, confervetur; de ea, quatenus verum & fingulare facrificium eft, Spiritûs San&ti illuftratione edocta, hæc, quæ fequuntur, docet, declarat, & fidelibus populis prædicanda decernit. CAPUT PRIMUM. De inftitutione facrofanéti missa facrificii. Uoniam fub priori teftamento, tefte apoftolo Paulo, propter levitici facerdotii imbecillitatem confummatio non erat; oportuit, Deo Patre mifericordiarum ita ordinante, facerdotem alium fecundùm ordinem Melchifedech furgere, D. N. J. C. qui poffet omnes, quotquot fanctificandi effent, confummare, & ad perfectum adducere. Is igitur Deus & DoHeb. 7. 9. & minus Nofter, etfi femel fe ipfum in ara 10. c. Semel. Crucis, morte intercedente, Deo Patri cum feq. de oblaturus erat, ut æternam illic redempconf. feq. 2. tionem operaretur: quia tamen per mortem, facerdotium ejus extinguendum non erat; in cœna noviffima, quâ nocte tradebatur, ut dile&tæ fponfæ fuæ ecclefiæ vifibile, ficut hominum natura exigit, relinqueret facrificium, quo cruentum ilCone. Tolet. lud, femel in Cruce peragendum repræfenCor. 11. taretur, ejufque memoria in finem ufque fæculi permaneret, atque illius falutaris virtus in remiffionem eorum, quæ à nobis quotidie committuntur, peccatorum applicaretur; facerdotem fecundùm ordiIn calicem, nem Melchifedech fe in æternum conftide conf. dist. tutum declarans, Corpus & Sanguinem fuum fub fpeciebus panis & vini Deo Patri obtulit, ac fub earumdem rerum fym bolis, apoftolis, quos tunc novi teftamenti facerdotes conftituebat, ut fumerent, tradidit, & eifdem, eorumque in facerdotio fuccefforibus, ut offerrent, præ

immolatus

. cap. 5.

Pfalm. 109.

&c. Accipite

2.

Matth. 26 Lucæ 22.

cepit per hæc verba. Hoc facite in meam commemorationem, utì femper catholica ecclefia intellexit & docuit. Nam celebrato veteri Pafchâ, quod in memoriam exitûs de Egypto multitudo filiorum If- Exod. 13. rael immolabat, novum inftituit Pafcha, fe ipfum ab ecclefia per facerdotes fub fignis vifibilibus immolandum, in memoriam tranfitus fui ex hoc mundo ad Patrem, quando per fui Sanguinis effufionem nos redemit, eripuitque de poteftate Col. I. tenebrarum, & in regnum fuum tranftulit; Et hæc quidem illa munda oblatio eft, quæ nullâ indignitate aut malitiâ of Malach. 1. ferentium inquinari poteft: quam Dominus per Malachiam nomini fuo, quod magnum futurum effet in gentibus, in omni loco mundam offerendam prædixit; & quam non obfcurè innuit apoftolus Paulus Corinthiis fcribens, cum dicit, 1. Cor. 10. d. non poffe eos, qui participatione menfæ. q. 1. dæmoniorum polluti funt, menfæ Domini participes fieri per menfam altare utrobique intelligens. Hæc denique illa Genef. 4. & eft quæ per varias facrificiorum, naturæ & 3. & alibi. & legis tempore, fimilitudines figurabatur; ut pote quæ bona omnia, per illa fignificata, velut illorum omnium confummatio & perfectio, complectitur. CAP. 2. Sacrificium vifibile, effe propitiaCAP. 2. Sacrificium vifibile, effe propitia

torium pro vivis & defunétis.

[ocr errors]

c. Non fatis

22. liv. 1. 2.

Et quoniam in divino hoc facrificio. quod in miffa peragitur, idem ille Chriftus continetur, & incruentè immolatur qui in ara Crucis femel fe ipfum cruente Heb. 9 obtulit; docet fan&ta fynodus, sacrificium iftud verè propitiatorium esse, per ipfumque fieri, ut, fi cum vero corde, & recta fide, cum metu & reverentia contriti ac poenitentes ad Deum accedamus, mifericordiam confequamur, & gratiam inveniamus in auxilio opportuno. Hujus quippe oblatione placatus Auguft. Te. Dominus, gratiam & donum poeniten- de civit. Dei,, tiæ concedens, crimina & peccata etiam ingentia dimittit; una enim eademque eft hoftia, idem nunc offerens facerdotum minifterio, qui fe ipfum tunc in Cruce obtulit, folâ offerendi ratione diversâ. Cujus quidem oblationis cruente, inquam, fru&tus per hanc uberrimè percipiuntur : tantùm abeft, ut illi per hanc quovis modo derogetur. Quare non folùm pro fidelium vivorum peccatis, poenis, fatisfactionibus, & aliis neceflitatibus, fed Infra, can. & pro defunctis in Chrifto nondum ad princ.

cap. So.

& feft. 25. in

« PreviousContinue »