Page images
PDF
EPUB
[merged small][merged small][ocr errors]

mettre être exigé aucune chofe pour l'adminiftration des faints facremens & tou

&

accoutumés; par le moyen de quoi lesdits curés pourront s'abftenir de prendre aucun falaire particulier pour l'adminiftration des facremens, fépultures & autres chofes fpirituelles, encore qu'ils y foient fondés par louable coutume & ancienne.

Extrait de l'ordonnance du Roi Henri · III. du mois de mai M. D. LXXIX. dreffée fur les remontrances des états généraux du royaume, convoqués en la ville de Blois.

les curés, tant des villes qu'au

tes autres chofes fpirituelles, nonobftant Art. 51. Nous voulons & ordonnons que les prétendues louables coutumes commune ufance, laiffant toutefois à la difcrétion & volonté d'un chacun donner ce que bon lui femblera.

Cet article de l'ordonnance d'Orléans a

été dreffé conformément au deffein qu'on avoit d'affurer à tous les curés un revenu convenable pour leur fubfiftance; mais ce deffein n'ayant point eu d'exécution, l'article a été réformé par l'article LI. de l'ordonnance de Blois, & par l'article xxvII. de l'édit de Melun, qui feront rapportés ci-après.

L'article XLIV. des remontrances de la chambre eccléfiaftique des états généraux tenus à Orléans , a pu donner lieu de faire ce réglement, le Clergé y explique clairement qu'il fouhaiteroit qu'on eût pourvu à la fubfiftance des curés par d'autres voies, &

tres, foient confervés ès droits d'oblations, & autres droits parochiaux qu'ils ont accoutumé percevoir felon les anciennes & louables coutumes nonobftant l'ordonnance d'Orléans, à laquelle nous avons dérogé & dérogeons pour ce regard.

Extrait de l'ordonnance du Roi Henri III. du mois de février M. D. LXXX. connue fous le nom de l'édit de Melun, dreffée fur les remontrances de l'affemblée générale du Clergé de France, convoquée en la ville de Melun en 1579.

Emblablement voulons que les

qu'on ne fût point obligé de leur permettre Art. 27. Stures tant des villes qu'autres

d'exiger aucune fomme pour l'administration des facremens, fépultures, & autres femblables. Voici l'article:

[merged small][ocr errors][merged small]

lieux, fuivant l'article LI. dudit édit des états tenus à Blois, être confervés ès droits d'oblations, & autres droits parochiaux qu'ils ont accoutumé percevoir fuivant les anciennes & louables coutumes, & ce nonobftant l'ordonnance faite à la requête des états tenus à Orléans, article xv. à laquelle nous avons dérogé & dérogeons pour ce regard.

Le parlement de Paris a mis fur cet article dans l'arrêt d'enregistrement de cette ordonnance. Pour le regard du XXVII. ôter, nonobftant l'ordonnance d'Orléans,

h

TITRE

TITRE

SECOND,

Contenant les réglemens qui concernent le facrement de Baptême.

I.

Extrait des décrets de la feptieme feffion du concile de Trente, de baptifmo.

Can. I. I quis dixerit baptifmum Joannis habuiffe eamdem vim cum baptifmo Chrifti, anathema fit. Can. 2. Si quis dixerit, aquam veram & naturalem non effe de neceffitate baptifmi, atque ideo verba illa Domini Noftri Jefu Chrifti: nifi quis renatus fuerit ex aqua & Spiritu Sancto, ad metaphoram aliquam detorferit, anathema fit.

Can. 3. Si quis dixerit, in ecclefia Romana, quæ omnium ecclefiarum mater eft & magiftra, non effe veram de baptifmi facramento doctrinam, anathema fit.

Can. 4. Siquis dixerit, baptifmum qui etiam datur ab hæreticis in nomine Patris, & Filii, & Spiritûs Sancti, cum intentione faciendi quod facit ecclefia, non effe verum baptifmum, anathema fit.

Can. 5. Si quis dixerit, baptifmum liberum effe, hoc eft non neceffarium ad falutem, anathema fit.

Can. 6. Siquis dixerit, baptifatum non poffe, etiamfi velit, gratiam amittere, quantumcunque peccet, nifi nolit credere, anathema fit.

Can. 7. Si quis dixerit, baptifatos per baptifmum ipfum folius tantum fidei debitores fieri, non autem universæ legis Chrifti fervanda, anathema fit.

Can. 8. Si quis dixerit, baptifatos liberos esse ab omnibus sanctæ ecclefiæ præceptis, quæ vel fcripta, vel tradita funt, ita ut ea obfervare non teneantur nifi fe fuâ fponte illis fubmittere voluerint, anathema fit.

[ocr errors]

Can. 9. Si quis dixerit, ita revocandos effe homines ad baptifmi fufcepti memoriam, ut vota omnia, quæ poft baptifmum fiunt vi promiffionis, in baptifTome K

mo ipfo jam factæ, irrita effe intelligant, quafi per ea & fidei, quam profeffi funt, & ipfi baptifmo, anathema fit.

Can. 10.Siquis dixerit, peccata omnia quæ poft baptifmum fiunt, folâ recordatione, & fide fufcepti baptifmi, vel dimitti, vel venialia fieri, anathema fit.

Can. 11. Si quis dixerit, verum & ritè collatum baptifmum iterandum effe illi, qui apud infideles fidem Chrifti negaverit, cùm ad pœnitentiam convertitur, anathema fit.

Can. 12. Siquis dixerit, neminem effe baptifandum, nifi eâ ætate quâ Chriftus baptifatus eft, vel in ipfo mortis articu lo, anathema fit.

Can. 13. Si quis dixerit, parvulos, eo quod actum credendi non habeant, fufcepto baptifmo inter fideles computandos non effe: ac propterea, cùm ad annos difcretionis pervenerint, effe rebap tifandos, aut præftare omitti eorum baptifma, quàm eos non actu proprio credentes baptifari in fola fide ecclefiæ anathema fit.

Can. 14. Si quis dixerit, hujufmodi parvulos baptifatos, cùm adoleverint, interrogandos effe, an ratum habere velint, quod patrini, eorum nomine dum baptifarentur, polliciti funt: &, ubi se nolle refponderint, fuo effe arbitrio relinquendos, nec aliâ interìm pœnâ ad chriftianam vitam cogendos, nifi ut ab euchariftiæ, aliorumque facramentorum perceptione arceantur donec refipifcant, anathema fit.

[blocks in formation]
[blocks in formation]

magno peccato perfeveratur, vel ea non fine magno fcandalo dirimuntur ; volens itaque fanéta fynodus huic incommodo

IV.

Narbonne, tenu en M. D. LI.

CAN. 22. De registro baptifandorum &

decedentium.

Aptifatos mortuofque, parochi & rectores, in codicem referant ; fed quia puerorum vulgò quæfitorum parentes nomen edere nolunt, fatis erit fufceptorum, five patrinorum nomina fcribere. Liber autem in templo fervabitur, quem auferri, vel alio modo alienari prohibemus, ita ut fi diftractus aut furreptus fuerit, à parocho & rectore fit exigendus.

providere, & à cognationis fpiritualis im- Extrait des décrets du concile de pedimento incipiens, ftatuit, ut unus tantum, fivevir, five mulier, juxta facrorum canonum inftituta, vel ad fummùm unus & una, baptifatum de baptifmo fufcipiant, inter quos ac baptifatum ipsum, & illius patrem & matrem, necnon inter baptifantem & baptifatum, baptifatique patrem ac matrem tantùm fpiritualis cognatio contrahatur. Parochus antequam ad Baptifmum conferendum accedat, diligenter ab iis, ad quos fpectabit, fcifcitetur, quem, vel quos elegerint, vel baptifatum de facro fonte fufcipiant, & eum vel eos tantùm ad illum fufcipiendum admittant, & in libro eorum nomina defcribat, doceatque eos quam cognationem contraxerint, ne ignorantia ullâ excufari valeant, quòd fi alii ultra defignatos baptifatum tetigerint, cognationem fpiritualem nullo pacto contrahant, conftitutionibus in contrarium facientibus nonobftantibus: fi parechi culpâ vel negligentiâ fecùs factum fuerit, arbitrio ordinarii puniantur, ea quoque cognatio, quæ ex confirmatione contrahitur, confirmantem & confirmatum, illiufque patrem & matrem ac tenentem non egrediatur omnibus inter alias perfonas hujus fpiritualis cognationis impedimentis omninò fublatis.

III.

:

Un concile d'Auxerre

tenu en

,

Ön cite ordinairement ces canons comme d'un concile de Narbonne les collecteurs des conciles les rapportent fous ce titre : il eft vrai néanmoins qu'aucun évêque n'a af fifté à cette affemblée, elle n'étoit compofée que des vicaires généraux de l'archevêque de Narbonne, & des évêques de la province, & des procureurs ou députés des chapitres; & l'on n'en rapporte cet arrêté que comme un témoignage de l'ufage de ce temps-là.

V.

Extrait des décrets du concile de
Rheims, tenu en M. D. LXIV.

Statutum quartum. Quatenus cognatio fpiri-
talis deinceps contrahetur per baptifmum.

Docet experientia, propter multitudinem prohibitionum, multoties

D. LXXVIII. can. 25. a fait ce régle- in cafibus prohibitis ignoranter con

ment

On licet abbati filios de baptifmo
habere, nec monachis commatres

habere.

Le chapitre 16. du capitulaire d'Aix-laChapelle en 817. de vita & converfatione monachorum, contient un réglement femblable.

[ocr errors]

trahi matrimonia, in quibus vel non fine magno peccato perfeveratur, vel ea Volentes itaque cum fan&tis fynodis genon fine magno fcandalo dirimuntur. neralibus, huic incommodo providere de cognationis fpiritalis impedimento ftatuimus, ut unus tantùm, five vir, five mulier, juxta facrorum canonum inftituta, vel ad fummum unus & una, baptifatum de baptifmo fufcipiant, inter quos ac baptifatum ipfum, & illius patrem & matrem tantum fpiritalis cogna

Ut monachi fibi compatres, comma- tio contrahatur. Itaque parochi nostri trefve non faciant.

antequam ad baptifmum conferendum

accedant, diligenter ab his, ad quos fpectabit, fcifcitentur, quem vel quos virum & mulierem elegerint, ut vel baptifatum de facro fonte fufcipiant, & eum, vel eos,virum & mulierem tantum ad illum fuf cipiendum admittant, & in libro eorum nomina, cum die & anno, ac, quantum fieri poterit, nominibus parentum qui baptifatum genuerint, defcribant, doceantque fufceptores quam cognitionem contraxerint, ne ignorantiâ ulla excufari valeant, quòd fi alii ultra defignatos baptifatum tetigerint, cognationem fpiritualem nullo pacto contrahant.

V I.

Extrait du réglement général dresse par l'affemblée générale du Clergé de France convoquée en la ville de Melun en 1579. tit. 8. de baptifmo. NUlli liceat pueros privatim & do

mi baptifare, nifi neceffitate urgente; idque adhibito, fi patiatur neceffitas, facerdote aut alio, ad facros ordines promoto; neque id unquam liceat mulieribus, nifi abfentibus viris. Quòd fi qui domi baptifatus eft, poftea vixerit, intrà certum ab ortu diem in ecclefia fiftatur; ubi fi rectam baptifini formam fervatam fuiffe conftiterit, ritus etiam & cæremoniæ baptifini adhibeantur.

Abufus eft non prætermittendus, quòd multis in locis parentes eligunt filiis fuis patrinos, ut ab eis aut in paupertate auxilium, aut in mundi rebus favorem, potiùs quàm filiorum falutem, expectent. admoneantur ergo fæpiùs à parocho, ut tales deinceps eligant, quales & rei magnitudo & fufcipiendorum filiorum falus

rentibus, nifi egenis & paupertate preffis.

Horrandi funt parochi, ut aggredientes tam grave officii genus, id piè, graviter, prudenterque, ut decet probos paftores, efficiant, adhibentes ea in re probè efficienda catechifmi Romani, locos, & doctrinam concilii Tridentini de fingulis facramentis, ob id ab omnibus curatis accuratè ac ftudiofè legendam.

Non admittantur in baptifmo nomina turpia, ridicula aut profana, minùs autem judaïca, hoc judæis & hæreticis relinquatur, qui fuos filios vocant Nabuchodofores, & Nabuzardanos; filias verò Sarras, Rebeccas: honeftiora & pietatem chriftianam magis redolentia funt nomina in ecclefia catholica hucufque recepta.

Optaremus, juxta concilii Tridentini ftatutum, ut unus fufceptor pueri baptifandi admitteretur, aut duo ad fummum,

unus & una. Multa enim contrahendi matrimonnii inde oboriuntur impedimen

ta, & hujufmodi suscipientes fi excom

municati fuerint, ad id muneris non admittantur ; minùs autem hæretici.

Utinam nec ufurarii publici, nec qui in concubinatu vivunt, nec qui fuo tempore euchariftiam fumere dedignantur, juxta ecclefiæ præceptum ; non rudes adeò, ut fidei fymbolum nefciant: non monachi aut cujufvis ordinis religiofi aut religiofæ, ad fufceptionem baptisandorum puerorum admitterentur.

VII.

Extrait des décrets du concile de Rouen , tenu en M. D. LXXXI. titre de facramentis.

X antiquorum chriftianorum

exigit, ut fe fcilicet tales ætate, virtute S. 3. Emore & traditione præcipimus,

& integritate præftare valeant & velint, quales tanti vadimonii gravitas poftulat. Abarceantur nugæ & joci, & vanitas omnis: & piè religiosèque omnes baptifmi teftes, quid cæremoniis & ritibus agatur, & quid exorcifmis & precibus dicatur, attendant: admoneantur, ne in conviviis aut ebrietatibus, fed fpiritali lætitiâ baptifmi diem celebrent.

Moneant puerperas parochi, ut quamprimùm à partu domo exierint, mox ad ecclefiam, reddendis Deo gratiis, accedant, fufcepturæ à parocho benedictionem.

Dona vana & fuperflua compatres non dabunt filiorum quos fufceperunt, pa

quamprimùm commodè fieri poterit natos pueros ad baptifmum deferri propter ejus neceffitatein: necnifi ad eorum falutem fpectantia & quæ pietatem chriftianam fidemque de facramentis fapiant, adhiberi. Aliter fine jufta caufa agentes cùm curatis feu vicariis id fieri non improbantibus, excommunicatione & fufpenfione dignos judicamus, ficut & facerdotes privatis in domibus vel noctu, citra neceffitatem, baptifantes.

S. 4. Parocus, antequam ad baptismum conferendum accedat, diligenter ab iis ad quos fpectavit fcifcitetur, quem

,

virum, aut quam mulierem elegerint ad 5. Multò autem minùs hæreticos vel baptifandum de facro fonte fufcipiendum, etiam hærefi fufpectos finat effe fidei & videat an ad minùs fint quatuordecim fponfores. annorum aut alterius competentis ætatis ut religionis & falutis alterius fint fidejuffores & fponfores: nec finat paganorum aut alia ridicula nomina infanti imponi. §. 5. Nomina verò parentum atque baptifati, necnon fufcipientium, cum die & anno paroecus defcribat, ac doceat eos quam cognationem contraxerint, ne ignorantiâ ullâ excufari valeant.

§. 6. Cæterùm, cùm ex facro concilio Tridentino unus tantùm, five vir, five mulier, vel ad fummum unus & una, bap tifatum de baptifmo fufcipiant inter eos, & baptifatum ipfum, & illius patrem & matrem, necnon inter baptifantem & baptifatum, baptifatique patrem ac matrem tantùm fpiritualem cognationem contrahi declaramus.

VIII.

6. Quòd ut vitari queat, rogabit facerdos, clarâ voce, omnes qui puerum baptifandum ad ecclefiam comitati funt, vel faltem patrinum & matrinam, numquid velint vivere ac mori in ecclefia catholica, apoftolica & romana, abnuentesque, ab officio fufcipiendi repellat.

7. Convenire etiam judicamus, ut epifcopus in propria dioecefi,par oecus in fua paroecia, & initiatus facris ordinibus in fuæ refidentiæ vel beneficii loco, pueros de facro fonte non fufcipiant : nunquam verò monachus patrinus vel monialis matrina effe queat.

8. Parocus etiam moneat, ne in baptifmo nomina paganorum pueris imponantur.

9. Atque antequam baptifet infantem, diligenter inquirat, num fit perfufus aquâ, & quâ, quibufque verbis: & fi jam baptifatus fuerit, & verba facramentalia pronuntiata, de quo fufficienti duorum faltem.

Extrait des décrets du concile de teftimonio facerdoti conftare debet, non

[ocr errors]

Rheims tenu en M. D. LXXXIII. titre de baptifino. AC cùm omnium facramentorum

primum locum fibi vindicet baptifina, præcipimus omnibus, hoc facramentum adminiftraturis, ut in ejus adminiftratione decenter & honeftè fe gerant, conferantque illud, cùm primum fuerint rogati, ne propter moram puer incidat in periculum.

2. Si paroecus alicujus pueri parentes diutiùs diftuliffe baptifmum animadverterit, graviter eos increpet de periculo, in quod eorum culpa puer incidere potuit, & fi neglexerint, fignificet epifcopo, ut huic malo remedium afferre conetur.

3. Idem moneat fufceptores, fidei pro fufcepto fponfores effe, itaque eos obligari, cum infans ad adultam ætatem per venerit, eum docere fidei rudimenta feu fymbolum, ut faltem ejus verba memoriæ tenere & recitare valeat, nifi id à parentibus præftari poffit.

4. Sciat itaque ad hoc munus non facilè debere admitti pueros, qui rationis ufum nondum habent: & caveat ne plures fufceptores duobus admittat, fcilicet unum virum & unam feminam, propter cognationem fpiritualem, quæ inde contrahitur.

baptifetur iterùm, ne fub conditione quidem, fed tamen omnes cæremonia fuppleantur, atque etiam exorcifmi pronuntientur, quod, cur fiat,populum ipfe monebit.

10. Idem obfervabitur in his qui ab hæreticis baptifati fuerint, quos nec bapnecbap tifabit quidem, etiam adhibitâ conditione eorum verborum, fi tu non es baptifatus, &c. quin imò etiam fi adulti fuerint, poft abjurationem hærefis, & reconciliationem, fupplebuntur baptismi cæremonia.

II. Paroecus autem diligenter caveat, ne aqua benedicta fit fordida, neve oleum vel chrifina diutiùs uno anno fervatum. Signum crucis etiam in aquæ effufione fupra caput pueri obfervet, poftquam effufionem, folùm campanas vel organa in fignum lætitiæ, & adoptionis filiorum Dei, pulfari permittat, priùs autem monuiffe debet omnes qui baptifmo interfunt, ne futilia verba effundant aut rideant, fed fuâ oratione ecclefiæ miniftrum adjuvent.

12. Extra ecclefiam in profanis locis. baptifinus citra neceffitatem non conferatur; ea verò fi urgeat, fola verborum forma cum materia obfervabitur. At fi valetudo pueri permittat, ad ecclefiam poftea deferatur, ut illi cæremoniarum ufus adhibeatur.

« PreviousContinue »