bella deferre; clamidem coccineam quam circumdederunt milites D. N.
J. C., in illufionem ipfius; arundinem quam pro fceptro pofuerunt in
manu ipfus; fpongiam quam porrexerunt ei fitienti in cruce aceto plenam;
partem fudarii quo involutum fuit corpus ejus in fepulchro; linteum etiam
quo præcinxit fe quandò lavit pedes difcipulorum, & quo eorum pedes
exterfit; virgam Moyfi; fuperiorem partem capitis B. Joannis Baptistæ,
& capita S. Blafii, Clementis & Simeonis. In cujus rei teftimonium,
& perpetuam firmitatem nos fignavimus præfentes litteras noftro figno
imperiali,& bullavimus poftrâ bullâ aureâ. Actum apu. Germanum
Laiâ. Anno Domini 1247, menfe Janii, imperi noftri anno octaro

10167

Sig. BALDUINI.

Secunda Fundatio Sancta Capella.

IN nomine fanctæ & individuæ Trinitatis, amen. Ludovicus Dei gratiâ
AN. 1248. Francorum rex. Etfi ad omnes ecclefias quæ non folùm in regno,

fed
in toto terrarum orbe confiftunt, finceræ devotionis habeamus affectum,
fpeciali tamen prærogativâ finceritatis ample&timur venerabilem illam
& facram capellam, quam pro falute animæ noftræ, & pro remedio
animarum inclytæ recordationis regis Ludovici, genitoris noftri, &
chariffimæ Dominæ & matris noftræ Blanchæ illuftris reginæ, & omnium
antecefforum noftrorum, in honorem Dei omnipotentis, & facrofanétæ
fpineæ coronæ Domini noftri Jefu Chrifti fundavimus & ædificavimus
infrà fepta domûs noftræ Parifienfis, in quâ eadem facrofancta corona
Domini, crux fancta, & aliæ quamplures pretiofæ Reliquiæ repofitæ
continentur, quæ ut divinæ laudis obfequio jugiter honorentur, & idem
locus in perpetuum debito & devoto divini cultûs fervitio frequentetur,
volumus, ftatuimus & ordinamus, ut in eâdem capellâ fint quinque
presbyteri principales, five magiftri capellani, computato illo qui veteris
capella beneficium obtinebat, & tres matricularii facerdotes. Quilibet

autem

autem illorum quinque principalium capellanorum tenebitur fecum habere unum presbyterum fubcapellanum, & unum clericum diaconum vel Subdiaconum; & quilibet illorum trium matriculariorum fecum habere tenebitur in eâdem capellâ, unum clericum diaconum vel fubdiaconum exiftentem. In beneficium autem & fuftentationem eorundem quinque principalium capellanorum damus eifdem & concedimus centum viginti quinque libras Parifienfis annui redditûs, unicuique videlicet viginti quinque libras pro corpore capellaniæ; quas centum viginti quinque libras volumus eos percipere, Parifiis in caftelleto noftro de præpofiturâ noftrâ Parifienfi fingulis annis, duobus terminis, videlicet medietatem ad feftum Afcenfionis Domini, & aliam medietatem ad feftum omnium Sanctorum, quoufque eafdem centum viginti quinque libras annui redditus eifdem affiderimus alibi competenter. Prædictis etiam matriculariis damus pro beneficio feptuaginta quinque libras Parifienfes annui redditus, unicuique videlicet viginti quinque libras annui redditus, quas fimiliter ipfi percipient in caftelletto de præpofiturâ noftrâ Parifienfi, medietatem videlicet ad feftum Afcenfionis Domini, & aliam medietatem ad feftum omnium Sanctorum, quoufque eifdem eundem redditum alibi competenter fecerimus affideri. De confenfu quoque Matthæi presbyteri, qui prædictæ veteris capellæ noftræ beneficium obtinebat, cui fpontaneus ceffit & renunciavit exprefsè, volumus & concedimus quòd totum illud beneficium cum omnibus ejus proventibus, oblationibus ad manus presbyterorum in miffis venientibus, & emolumentis, ficut in litteris claræ memoriæ regis Ludovici atavi noftri, & regis Ludovici proavi noftri pleniùs continetur, cedat in augmentum quinque capellaniarum, & trium matriculariarum prædicarum, & ut inter prædictos quinque capellanos principales & tres matricularios æqualiter dividantur. Super liberatione verò quam Matthæus quondam capellanus prædictæ capellæ noftræ veteris, nobis five reginâ vel prole regiâ præfentibus in palatio noftro Parifienfi, percipere confuevit, ita duximus ordinandum. Quòd idem Matthæus qui eft unus de principalibus capellanus, percipiet liberationem prædictam quamdiù vixerit in officio capellaniæ prædictæ ; qui cùm decefferit, vel capellanus capellæ ipfus effe defierit, capellanus hebdomadarius liberationem percipiet ante dictam. Ad hæc volumus quòd præter redditus fupradictos prædicti principales capellani, matricularii & fubcapellani, & clerici capellanorum & matriculariorum prædicti, divinis officiis infiftentes, percipiant diftributiones inferiùs annotatas. Pro feftis five privatis diebus percipiet unufquifque principalium capellanorum & matriculariorum duodecim denarios, videlicet ad matutinas fex denarios ad horas primam, tertiam, & miffam majorem & fextam tres denarios, ad nonam, ad vefperas & completorium tres denarios, etiamfi de b

prædictis horis in die omiferit duas horas: diftributiones tamen matutinarum non percipiet, nifi qui matutinis præfens erit, vel qui præfens in villà infirmus fuerit vel minutus, prima fecunda die minutionis: quod idem de majori miffà & vefperis ftatuimus obfervandum. Eifdem quoque diebus privatis quilibet fubcapellanus habebit quatuor denarios, videlicet ad matutinas duos, in horis de manè cum miflâ unum, & in horis ferotinis unum, fub conditione prædictâ. Similiter & eifdem diebus quilibet de prædictis clericis capellanorum & matriculariorum habebit tres denarios, videlicet unum ad matutinas, & duos ad omnes horas diei cum majori miffâ. Diebus dominicis & in feftis fingulis novem lectionum percipiet quilibet principalium capellanorum prædictorum & matriculariorum fexdecim denarios, videlicet ad matutinas octo denarios, ad fupradictas horas de manè cum millâ majori quatuor denarios, & ad horas de ferò quatuor denarios, omiffione duarum horarum non obftante, ficut fuperiùs eft expreffum. Singuli fubcapellanorum habebunt fex denarios, videlicet in matutinis quatuor denarios, & ad horas de manè cum miflâ majori unum, & ad horas de ferò unum. Singuli quoque de prædictis clericis capellanorum & matriculariorum habebunt quatuor denarios fimili modo, videlicet ad matutinas duos denarios, ad horas de manè cum miffâ unum, & ad horas de ferò unum. In feftis quæ cum femiduplo celebrantur, habebit quilibet principalis capellanus & quilibet matricularius decem & octo denarios, videlicet ad matutinas octo denarios, & ad horas de manè cum miffâ majori quinque, & ad horas de ferò quinque. Subcapellanus habebit octo denarios, videlicet ad matutinas quatuor denarios, ad horas de manè cum miffâ majori duos denarios, & ad horas de ferò duos denarios. Clericus habebit fex denarios, videlicet ad matutinas quatuor denarios, ad horas de manè cum miffâ majori unum denarium & ad horas de ferò unum. In feftis duplicibus habebit quilibet principalis capellanus & quilibet matricularius duos folidos, videlicet ad matutinas duodecim denarios, ad horas de manè cum miffâ majori fex denarios, & ad horas de ferò fex denarios. Subcapellanus habebit decem denarios, videlicet ad matutinas fex denarios, ad horas de manè cum miffâ majori duos denarios, & ad horas de ferò duos denarios. Clericus habebit octo denarios, videlicet ad matutinas quatuor denarios, ad horas de manè cum miffâ majori duos denarios, & ad horas de ferò duos denarios. In feftis annualibus percipiet quilibet principalis capellanus & matricularius tres folidos, videlicet ad matutinas duos folidos, ad horas de manè cum miffâ majori sex denarios, & ad horas de ferò fex denarios. Subcapellanus habebit quatuordecim denarios, videlicet ad matutinas octo denarios, & ad horas de manè cum miffâ majori tres denarios, & ad horas de ferò tres denarios.

clericus habebit decem denarios, videlicet ad matutinas fex denarios, ad horas de manè cum miffâ majori duos denarios, & ad horas de ferò duos denarios. In iis tamen omnibus intelligimus effe falvum, ut ulli eorum qui diftributiones debent percipere fupradictas, omiflio unius vel duarum horarum omni die non obfit quoad percipiendas diftributiones prædictas, dùm tamen miffæ & vefperarum officia nullatenùs intermittant. Diftributiones autem matutinarum nullus habebit, niti fuerit præfens in matutinis vel qui infirmus fuerit vel minutus, ficut fuperiùs eft dictum. Omnes autem diftributiones prædictas volumus fieri de obventionibus & oblationibus quæ annuatim fient in capellâ prædictâ, exceptis illis oblationibus quæ fient in miffis ad manus facerdotum ; quæ oblationes erunt principalium capellanorum & matriculariorum, ficut fuperiùs eft expreffum. Luminare quoque ipfius capellæ, ficut à nobis eft ordinatum, fieri volumus per prædictos matricularios de obventionibus & oblationibus prædictis cum additione fexaginta folidorum annui redditus, qui ad faciendum luminare capella veteris, prout in fupranotatis prædecefforum noftrorum litteris continetur, fuerunt ab antiquo conceffi. De quo luminari fic ordinavimus, ut tres cerei quorum quilibet tres libras ponderabit ad minùs, continuè omni die ac nocte ardeant in bacinnis argenteis antè majus altare, privatis diebus ad vefperas, matutinas, & ad majorem miffam fuper majus altare ante fanctuaria ardeant quatuor cerei in feftis novem lectionum & dominicis diebus fex cerei : in feftis quæ cum femiduplo fiunt, octo: in feftis duplicibus duodecim : in feftis annualibus viginti quatuor, quorum cereus quilibet ponderabit duas libras. Præter hæc etiam volumus ut in omnibus annualibus feftis, in miffà, in matutinis, & vefperis primis & fecundis, & omnibus diebus quibus de facrofanctis reliquiis fiet miffa folemnis, in miffâ ardeant duodecim cerei, quorum quilibet ponderabit duas libras, circà capfam fanctarum reliquiarum fex videlicet ab uno latere, & fex ab alio; & fimiliter quotiens infrà octavas fufceptionis fanctæ coronæ, fanctæ crucis, vel fanctarum reliquiarum, de ipfis facrofan&tâ coronâ, de fanctâ cruce, vel prædictis reliquiis celebrabitur miffa folemnis. De prædictis etiam obventionibus & oblationibus verrerias ejufdem capella refici & reparari volumus quotiens opus fuerit, & in bono ftatu fervari. Si quid verò de obventionibus & oblationibus completis hujufmodi refiduum fuerit, nos illud voluntati & ordinationi noftræ, & fuccefforum noftrorum regum Franciæ, volumus fideliter refervari in defectum luminaris ipfius, vel alios ufus ejufdem capella convertendum : fi quid verò defecerit volumus & præcipimus, ut illud quod deerit de prædictis obventionibus & oblationibus ad prædicta complenda, percipiatur de denariis noftris & fuccefforum noftrorum regum Franciæ, Parifiis apud Templum, quoufque fuper hoc aliter duxerimus ordinandum. Volumus

infuper & ordinamus quòd quilibet prædictorum principalium capellanorum, cùm deferviet in ordine vicis fuæ, qualibet nocte dormiat in capellâ prædictâ cum matriculariis, quos omnes in eâdem capellâ jacere volumus omni nocte, ut circa fanctarum reliquiarum cuftodiam juges excubiæ perfeverent. Volumus etiam ut ille capellanus qui vice fuâ jacuerit in capellâ, pro fingulis noctibus percipiat in matutinis tres denarios plufquàm cæteri capellani. Liceat autem cuilibet capellano, quòd fi legitimum habeat impedimentum, fubcapellanus ipfius vices ejus fuppleat, quantùm ad ecclefiafticum officium faciendum in ordine vicis fuæ, & jacendum in capellâ de nocte, & percipiat in distributionibus quantùm perciperet principalis capellanus Dominus fuus, fi in officio illo perfonalitèr deferviret. De capellâ autem inferiori duximus providendum ut omni die, falvo capellæ fuperioris fervitio, per aliquem de capellanis principalibus, fivè de fub capellanis eorum, uno fibi ad minus de clericis affiftente, divina officia celebrentur ibidem. Jurabunt autem prædicti principales capellani, nec non & matricularii tàm præfentes quàm futuri, quod in prædictâ capellâ continuam facient refidentiam bonâ fide. Jurabunt etiam ipfi principales capellani & matricularii, & omnes eifdem pro tempore fucceffuri, nec non & omnes fub capellani & clerici eorum, quod nobis & hæredibus noftris regibus Franciæ fanctas reliquias univerfas & fingulas, & totum thefaurum capellæ prædictæ tàm in auro quàm in argento & lapidibus pretiofis, ornamentis, libris etiam, & quibufcumque rebus aliis, benè ac fideliter confervabunt. Quoties verò principales capellani aut matricularii novos fubcapellanos & clericos evocabunt fecùm, illi novi fubcapellani & clerici tenebuntur præftare fimile juramentum. Vacantibus autem capellaniis principalibus & matriculariis fuprà dictis, nos & hæredes noftri reges conferemus eafdem, & hoc jus nobis & hæredibus noftris regibus in perpetuum refervamus. Perfonæ autèm quibus eas contulerimus, juramentum ejufdem formæ facere tenebuntur. Veruntamen ne ea quæ fuper prædictis à nobis ordinata præmifimus, inordinatè procedant, cùm inter prædictos capellanos, matricularios & clericos, fi pares effent, & perfonam certam fibi præpofitam non haberent, paritas ipfa & fuperioris defectus, procedente tempore, poffet effe jurgiorum fomes & materia fcandalorum, volumus quod de prædictis capellanis, aut matriculariis qui pro tempore fuerint, per nos & hæredes noftros reges affumatur unus qui præfit aliis capellanis, matriculariis, fubcapellanis, & Clericis univerfis capellæ prædicta; & ipfi tenebuntur ejufdem parere mandatis. Ipfe autem contradictores & rebelles per fubftractionem beneficiorum & aliàs convenienti poterit districtione punire. Ille autem qui cæteris præerit, habebit quindecim libras præ cæteris in beneficio, percipiendas in Castelleto noftro Parifienfi, eodem modo qui fuperiùs eft expreffus, & in feftis