Page images
PDF
EPUB

reverentiâ

bello la

fi forte Hifpaniarum Rex Indias Lufitanorum armis invadere vellet, fub prætextu illos reducendi ad fuam obedientiam, bello lacefferet, illud fieri non poffe, nifi cum magna moleftia atque periculo Societatis India Orientalis , quæ hoc modo continue infeftaretur ac maximum inde detrimentum fentiret. Quam obrem, cum reverentia, exiftimamus, neceffa rium effe, ut Hifpani, ab Indiis Lufitanorum

[ocr errors]

arceantur.

putamus, confiderabel, of het gebeurde dat den Koning van Spanjen in Portugales Indien met groote magt foude mogen verfchynen, onder pretext van de Portugyfen onder fyn gehoorfaemheyt te reduceren, ende dien volgens haer oorloge aendede, dat zulx niet foude konnen gefchieden,als met groot bedenken ende periculenvan de geoctroyeerde Ooft-Ind. Compag. die daer door in een geftatig alarm, tot haer groote koften foude gehouden worden, ende waerom fy dan ook onder reverentie,nootfakelyk oordeelt, dat de Spanjaerds uyt Portugaels Indien fullen moe ten gehouden worden.

Durum videbatur Hifpanis,& valdè iniquum buis legi, de fe non ulteriùs extendendo, confentire, uti conftat ex refponfis Legatorum Hifpanorum, quæ notata funt in Actis Legatorum Foederati Belgii, 7. Febr. 1647.

INiquum effe, Regem impedire velle progreffum facere in Brafi lia aut India Orien. tali

HEt ware onrede

lyk den Koning in Brafiel, en in OoftIndien te willen belet

ten,

tali adversùs Lufitanos, ipfi rebellest aut in Indid Orientali navigationem & commercia non exercere ad alia loca, quæ fuijuris erant, aut commercium concedere poterant.

ten progres te doen op de Portugyfen fyne Rebellen; ofte in OoftIndien fig niet te extenderen, op andere plaetfen, die haer eigen meefter zyn, ofte den handel mogten toeftaen.

Une

Confenferunt tamen poft fatis longas & crebras deliberationes Hifpaniarum Regis Legati, fecundùm à Legatis Foederati Belgii exhibitam. Mirati funt multi illam Hifpanorum in eâ re facilitatem, imprimis Galli, ut videre licet in Epiftola Legatorum Chriftianiffimi Regis data 21. Dec. Anno 1646. quæ extat in libro, cui titulus: Mémoires & Négociations fecretes de la Cour de France touchant la Paix de Munster. autre chofe, fcribunt Legati, qui nous donne à penfer, eft le relâchement des Espagnols fur le fait des Indes, qui eft fans doute l'un des plus confidérables Articles de tout le Traité, auquel les Hollandois trouvent un avantage, qu'ils n'avoient pas espéré, & qui ne leur a pas été accordé fans quelque motif extraor dinaire. Le Roi d'Efpagne confent de ne pouvoir étendre fes limites dans les Indes Orientales, & de les borner à ce qu'il occupe préfentement.

§. XII. Ratio divifionis Indiarum Orientalium fecundum Art. 5. redditur.

Sed uti fæpè bonorum malorumque fines fub diverfa fpecie apparent, atque ex bonis mala, ex malis apparentibus bona fequuntur; itatempus poftea

pofteà docuit, optimo & prudentissimo confilio ad utriufque partis, & communem Orbis Chriftiani utilitatem, ita pactum conventumque effe. Neceffe enim videbatur, ut fpatium aliquod ponéretur medium ad feparandum Orientem ab Occidente, ad exemplum fupra memoratæ divifionis Pontificis Maximi, qui eo, nifallor, intuitu, terrarum orbem ita medium divifit, atque alterum prohibuit alterius iter ingredi, ne Oriens cum Occidente, ratione commerciorum, nimiùm conjungeretur. Nam fi Hifpanis integrum manfiffetfu prà promontorium Bone Spei Orientem versås navigare, aut ab Occidente fuprà Philippinas Infulas eodem ulterius fe extendere, facilè totius Orientalis Indie commerciis potiri potuiffent, eaque cum Occidentalibus Indiis communicare; quo facto penitus actum fuiffet de commerciis EuroDeorum ad illas oras; quum Orientalis India plurimas res fuppeditet, quibus Occidentalis indiget; &vice verfa, Occidentalis argentum, aliaque pretiofa, que in Orientali Indiâ maximè appe

tuntur.

Conftituerunt igitur Viri fummi & fapientes illias temporis, eum in finem, Philippinas Infules, tanquam obices & propugnacula, ad præclu dendam viam ab Oriente ad Occidentem; uti ab altera parte Molucca Belgis reli&tæ funt, ne Hifpani Orientem versus, five commerciorum, five armorum, five alterius cujufcunque rei caufâ,ulteriùs progrederentur; nec commercia exercere poffent, non tantùm ad ea loca, quæ Belgis erant Subjecta, fed nec ad ea, quæ fui juris erant, & Commercium aliis gentibus concedere poterant; ut nec ad loca Lufitanorum, qui tunc temporis magnam India Septentrionalis partemtam intra quàm extra Gangem obtinebant ; quæ omnia

per

per Regem Hifpaniarum Fœderato Belgio ceduntur & relinquuntur, dicts art. 5. Cujufmodi jus, five juris ceffionem, bodie pro dominio haberi, licèt verè dominium non faciat, arguit Seldenus. De Dom. Maris Lib. I. Cap. 17. his verbis: Idem titulus fæpè occurrit in Regum veterum Lufitanie Diplomatibus, undè eos Commerciorum, negotiationis & navigationis Dominos, & Heros effe, & agnofci, fcribit Valefius. Dominum verò quem effe poffe navigationis in mari, & Commercii, abfque maris dominio, non aliud eft, quàm agro uti frui, alios jure arcere, nec tamen dominum effe.

§. XIII. Prohibitionem articuli 5. Pacis Monafterienfis, de ulteriùs non progrediendo in Indias Orientales, etiam ad Belgii Auftriaci Incolas pertinere, variis argumentis evincitur.

Sic folutâ quæftione primâ, quod fcilicet ratione rei dicto articulo 5. pacis Monafterienfis comprebendatur, reftat ut de perfonis nuns paucis agamus, atque inquiramus, utrum Rex Hifpaniarum omnes fuos fubditos eodem obligaverit, an verò quofdam fivè partem tantùm? & Speciatim an Belgii Hifpanici, hodie Auftriaci incolæ, ifta obligatione comprehendantur nec ne? Quod omnino affirmandum eft, quoniam naturaliter verum eft, quòd Rex foedus faciens, aut contrahens, fœdus feciffe aut contraxifle intelligitur, pro omnibus fuis fubditis, nifi quofdam exceperit; & in hoc cafu ec manifeftius liquet, quia per inftrumentum ratibabitionis, quod Rex dedit, non folùm tanquam Rex Hifpaniæ, fed tanquam Dux Brabantiæ Tome II. E

[ocr errors]

& Comes Flandriæ, exprefsè obligavit omnes fuos Subditos & Vafallos, omnium Regnorum, dominiorum & ditionum fuarum, nullis exceptis.

* Objiciat aliquis, illos tamen non omnes nominari artic. 5. pacis Monafterienfis, ubi ratione Indiarum Orientalium nominantur Hifpani & Caftellani, ac in artic. 6, ratione Indiarum Occidentalium, omnes fubditi Regnorum & Provinciarum Doinini Regis, & Dominorum Ordinum; & quærat forte, undè bec differentia? Refpondeo, differentiam hanc ortam videri ex differentibus five diverfis verbis, quibus Directores Societatum Indiarum Orientalium & Occidentalium ufi funt in confultationibus illis, quas ad petitionem Dominorum Ordinum dederunt Anno 1645. de rebus Indiarum. In quibus Confultationibus Directores Societatis India Orientales paffim voce Caftellanorum vel Hifpanorum; Directores Societatis India Occidentalis, fubditorum Hifpaniæ, Regis Caftiliæ, & Caftellanorum promifcuè utuntur, ut videre licet in Confultatione Societatis India Orientalis,quam fupra exbibuimus ex Aitzma pag. 87. & apud eundem pag. 89. etiam id patet ex Confultationis Societatis India Occidentalis articulo 6. verbis fequentibus.

[blocks in formation]

Occurritur objectioni, quæ ex variantibus art, 5, &6

verbis quibufdam, formarur,

« PreviousContinue »