Page images
PDF
EPUB

Numerus divertentium etiam quotidie accrescit; Parisiis uno anno obvenierunt quatuor millia matrimoniorum et septingenta divortia ; sequenti verum anno tria tantum millia matrimoniorum, sed nongenta divortia. Divortiorum exempla a conjugio civem

avertunt.

Alii divortium concedi voluissent, quum nulli essent liberi è conjugio procreati; certe non minus fallax et perniciosa dispositio !..... Haudquaquam flagitia generi humano supponere licet ; sed quid non efficit voluptatis sacra fames? An nunquam puer iræ, odii, aut luxuriæ parentum victima obiret? Si semel etiam in toto sæculo tam horrible proderet scelus, sufficiens exstaret ratio, ut nequaquam sub ullo prætextu divertendi facultas legibus sanciretur, nec conjuges nullos etiam habentes liberos divortium instituere possent.

Quoad tandem procreationem; exigua vel potius nulla spes, ut secundo, vel tertio matrimonio feliciores conjuges gignant

les efforts d'une raison naissante, contre toutes les espèces de séductions qui l'environnent, d'épier la nature pour n'en pas contrarier les opérations, afin d'achever avec elle le grand ouvrage auquel elle daigne nous associer.

» Pendant tout ce temps, le mari, la femme, les enfans, réunis sous le même toit, et par les plus chers intérêts, contractent l'habitude des plus douces affections. Les deux époux sentent le besoin de s'aimer, et la nécessité de s'aimer toujours, l'on voit naître et s'affermir les plus doux sentimens qui soient connus des hommes, l'amour conjugal, et l'amour paternel.”

[ocr errors]

» Tel est le mariage, considéré en lui-même et dans ses effets naturels, indépendamment de toute loi positive. Il nous offre l'idée fondamentale d'un contrat proprement dit, ET D'UN CONTRAT PERPÉTUEL PAR SA DESTINATION.” "Le vœu de la perpétuité dans le mariage, étant le vœu même de la nature, il faut que les lois opposent un frein salutaire aux passions; il faut qu'elles empêchent que le plus saint des contrats ne devienne le jouet du caprice, de l'inconstance, ou qu'il ne devienne même l'objet de toutes les honteuses spéculations d'une basse avidité." Extrait du discours préliminaire du projet du Code Code civil de l'an 8. -V. quoque, Études de la nature, par Bernardin de Saint-Pierre, étude X, S de la figure humaine; ( pag. 431, tom. 2 des œuvres complètes; édition de Bruxelles, 1820 ).

filios, neque amplius parentum foret inimicitia, quâ illi neglectam acciperent institutionem. Insanum esset altum mare ascendere; quia prima vice nautæ agebantur procellis, atque ad scopulum navis frangebatur. Ita ut divertendi libertatis sectatores laudatum minime attingant scopum, sed contra penitus destruant (21).

Hæc omnia omnium censuræ relinquimus, ut mala objurgentur, atque emendentur, falsa. Si quando necessaria facundiâ veritatem non defendimus, jejunam experientiam in legitimam adhibemus excusationem; si sæpissime antiquas, sed nimis spretas memoramus sententias, quæ plurimorum præjudicatam opinionem offendunt, totius communitatis commoda laudibus præponere satius visum est. Qui conficiendum librum suscipit, proprios inutilesque honores amittere tenetur; et solummodo auctoris nomen consequi poterit, si recte asserit, nec potentiæ cupidine sese inquinari, nec divitiarum decipi illecebris, nec propter nocentem metum in contemptionem abjici.

Sola autem cura, solumque studium, nostrorum dictorum appellanda sunt ornamenta. Doctiorum ulterius perspicuitas, æquitas animique fortitudo procerum, cunctorum benevolentia præcipuam juvenum spem erigunt, in difficultatibus gignunt solamen, atque continuo laboribus incitamenta præbent; sic denique illi optima ingrediuntur vestigia; si vires adsunt, alios adjuvant ; atque justitiam ante omnia diligunt, ut amorem suorum ac civium existimationem sibi in perpetuum concilient.

(21) Plures auctores in operis decursu attulimus, tam illos qui divortium impugnant, quam qui admittunt, inter quos posteriores annumeramus Montesquieu, in scripto suo Lettres persannes, lett. 112; quo loco synoptice cuncta argumenta in divortii favorem recenset.

TANTUM.

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]
[blocks in formation]

§ 3. Leges domestica felicitatem familiarum in republicâ stabiliunt.

5.

6.

[merged small][merged small][ocr errors][subsumed]

S 4. Leges matrimonii præcipuæ sunt legum familiæ.

§ 6. Divisio ipsius commentationis.

CAPUT PRIMUM: Natura matrimonii atque divortii et repudii.

[blocks in formation]

$ 9. Quid sit matrimonii dissolutio seu Divortium, et in quo differat a Repudio. 15.

§ 5. Scopus matrimonii.

CAPUT SECUNDUM: Jus Mosaïcum.

S 10. Mores Judæorum. -Causa legumlationum diversitatis.

-18.

11. Primis Judæis non concedebatur divortium; postea permissum.

.id.

[blocks in formation]

$ 16. Divortium postea apud Athenienses lege Solonis permissum. $ 17. Nullis legibus apud Lacædemonios concessum ; nec apud Samnites ; nec in Cretá; nec in Laconia; sed usitatum videtur apud Macedones.

CAPUT QUARTUM: Jus Romanorum.

§ 18. Utilitas scientiæ juris romani.

25.

28.

§ 20. Divortium Carvilii Ruga.

33.

S 19. Repudium usu introductum, postea lege Romuli secundum aliquos auctores, et secundum alios legg. XII tabb. primo permissum.

34.

38.

40.

45.

49.

53.

$21. Effectus primi istius divortii.

S 22. Leges Augusti divortium spectantes.

S 23. Leges a Constantino usque ad Justinianum.

§ 24. Jurisprudentia de div. et rep. a tempore Justiniani usque ad légumlationis in Europa mutationem.

CAPUT QUINTUM: Jus Germanorum Gallorumque.

S 25. Repudium a parte mariti apud primos Germanos adhibitum; sed castæ nuptiæ.

S 26. Leges in Galliâ tempore Clovis.

S 27. Leges regis Pepini.

60.

62.

64.

id.

§ 28. Legislatio Caroli magni.

CAPUT SEXTUM: Jus Ecclesiasticum romanum, jus Protestantium, etc.

S 29. Legislatio de divortio post Carolum magnum.

§ 30. Adulterio nou dissolvitur matrimonium, etiam in Poloniâ.

[blocks in formation]

§ 33. Infidelium conjugum matrimonium non dissolvitur etiam si unus christianam doctrinam amplectitur.

77.

$ 54. Ante matrimonium consummatum unus è conjugibus superiores Sacros Ordines sacerdotii amplecti potest, et abire a consocio.

78.

$ 35. Separatio a thoro et mensa jure ecclesiastico quas ob rationes permittatur. id. § 56. Divortium conceditur apud Protestantes atque Calvinistas.

80.

CAPUT SEPTIMUM: Jus Belgicum antiquum.

S 37. Primi Belgæ.

S 38. Nunquam romanum viguit jus in Belgio tanquam Lex.

82.

83.

$39. Jus ecclesiasticum catholicum fuit lex communis de matrimonii vinculo. 84. § 40. Jus Consuetudinum.

85.

« PreviousContinue »