mum Regnatricem cumularet, Sereniffimus Dominus Parens Moderni Principis, querelas in Aula Cæfareâ de novo inftituit, & die 1. O&obr. 1688. proviforium decretum obtinuit. Hoc cum per omnia non arrideret Emdanis, omni ftudio laborarunt, ut ejus executio fufpenderetur, & lis amicabiliter & infidiofe componeretur. Blandis verbis, iniquo Principis fato, voti compotes facti, tranfactione die 18. Februarii 1693. Hannoveræ generalibus & ambiguis verbis inita, refervata tamen confirmatione Sacræ Majeftati Cæfareæ, & addita generali promiffione de præftando in omnibus erga Principem, juxta Leges Provinciales, debito obfequio. Sicuti autem hactenus Emdanis in more fuit, multa promittere, fed nihil præftare, ita & circa hanc tranfactionem Hannoveranam idem ufu venit.

Nulla pars Regiminis ab injuriis & invafionibus Emdanorum hactenus illibata manferat. Reapfe totam Provinciæ adminiftrationem in negotiis publicis fibi arrogaverant: Hinc infinita ferè erant Principis gravamina. Horum abrogationem Emdani promiferant in dicta tranfa&tione Hannoverana, & ejus Art. III. verba funt.

Ut tamen gravamina reapfe abrogeatur à Principe, & ab Ordinibus, Commiffio debet denominari, & conftitui, quæ omnès utriufque partis querelas, nondum plene difcuffas ulterius examinet, & omnino tollat, & poft quatuordecim dies, à celebratis homagii folennibus, opere boc

inchoato, intra fex hebdomades ab ille tempore, plenam harum querelarum tractationem & compofitionem ad regulam legum patriarum & pactorum, pertexat & perficiat.

S. I I...
II.

Jam optimus quidem ille Princeps Emdanorum poftulatis in tranfactione die 11. Februarii 1699. Auricæ initâ, pro innata Ipfi generofitate & clementiâ locum dedit, fed Ipfius gravamina intacta relicta funt, & eorum abrogatio iterum in aliud tempus dilata eft. Et licet Princeps inde a primo momento Hannoveranæ tranfactionis ad beatiffimam ufque mortem, quæ die 30. Julii 1708. accidit, in omnibus Comitiis tum cumprimis in anniverfariis conventi bus, qui rationibus ærarii publici examinandis deflinati funt, omni id opera egerit, ut Emdanos, eorumque afleclas ad tollendas dictas querelas, & ad implendam Hannoveranam tranfa&tionem graviffimis adhortationibus compelleret; nihil tamen obtinuit, fed furdis narrata eft fabula. Poftquam per tranfactionem Hannoveranam executionem Decreti. Cæfarei die 1. O&obri 1688. lati, eluferant Emdani, & in. tranfactione Auricana intentionem fuam plene obtinuerant, verbis & factis declarabant poftea, nihil minus, quam feriam abrogationem gravaminum Principis ipfis effe curæ cordique. Hinc optimus Princeps ab Embdanis fibi impofitum effe videbat, & ufurpationes eorum in dies agravefcere ma

gno

gno fuo malo experiebatur. Cum deinde Sereniffimus, qui Principatui jam præeft, Princeps GEORGIUS ALBERTUS, ftatim poft obitum Sereniffimi Patris anno: 1701. aviti Principatus fafces fufciperet Patriis Ille veftigis infiftens, nulla occafione prætermiffa, ftrenue id urfit, ut tot tantifque pa&torum publicorum contraventionibus, juriumque territorialium violationibus modus tandem poneretur.

Verum enim verò res illa, quafi quæ nullius effet momenti, & ad fupervacaneas effet referenda, ad aliud tempus fubinde ab Emdanis eorumque fociis dilata, nec, defitum interea omnes Regiminis partes, ins primis in caufis Collectarum, Comitiorum, & Juftitiæ adminiftrandæ, inauditis plane laceffere infultibus. Fa&tum inde, ut Princeps Sereniffimus tot injuriis laceffitus, patientiâ tandem pofitâ, menfe Octobri anni 1717. in Comitiis, Emdanis eorumque Sociis declaret; exploratum Sibi jam fatis ef fe, Ipfos de implendå Hannoverana tranfactione, deque tollendis & abrogandis querelis nunquam ferias adhuc in animum induxiffe cogitationes, cumque adeo lenioribus remediis locus relinqui non videatur, adigi fe invitum, ad injurias hafce Sacræ Cæfareæ Majeftati, Cui confir matio Hannoveranæ tranfactionis non tantum refervata, fed & legitima & ordinaria judicandæ hujufce controverfiæ facultas unice competeret, referendas, & ad implorandas Juris, Judicifque æquiffimi fuppetias. Tantum autem abfuit, ut Emdani huic

F 4

huic monitioni, eâ, quâ par eft, ratione attenderent, ut potius primus ex Ordine equeftri, qui pro univerfis verba facere folet Ordinibus, Emdanis totus addi&tus, irrioens quafi, exciperet, Principi integrum effe, litem inflituere, fi quid Viennam querelarum delatum fuerit, fe fuæ quoque caufæ non efle defuturos.

III.

Accidit interea, exeunte Decembri anni 1717., ut inundatio graviffima, divinitus immilla, maximam provincia cladem inferret. Tum vero manifeftius muliò, quam anteà, compertum atque deprehenfum eft, quantum res publica detrimenti capiat, ubi vinculis, quæ inter Imperantes & parentes intercedunt, laxatis, & fublatâ omni legitimi Principis reverentiâ, finguli, non quod juftum eft, agunt, fed quod, animorum inducti impotentiâ, amplectuntur. Potuerant, Deo fubfidiante, conjuncta fubditorum opera, aggeres maritimi, quos fluctuum violentia maximam partem fubverterat, anno proximè fequenti 1718. reparari; potuerat damnum graviffimum quippe quod multis milibus argenti pondo refarciri non poffit, evitari, fi Principis autòritas aliquid valuiflet, fi faluberrimis Ejus monitis & confiliis locus reli&tus fuiffet. Sed ex malevolorum quorundam hominum machinationibus & confiliis, Emdani, eorumque 1ocii in propriam perniciem, ex innatâ erga Principem renitentiâ, his omnibus obviam iverunt,& reparationem aggerum omnibus modis impediverunt.

Poft

Posteaquam enim homines rerum imperiti, proprium commodum captantes ex Emdanis, illo negotio fefe ingererent invito Principe, infinitæ opes aggeribus reparandis nullo cum fructu impentæ funt, & innumeri fubditi ob continuam inundationem ad incitas redacti funt, præfertim cum magna vis argenti, fequente anno 1719. fumptibus univerfæ provinciæ ad eofdem aggeres reficiendos procurata, præpoftere rufus ob prava confilia Directorum erogaretur, & miferè dilapidaretur, fluctibus marinis optimam provinciæ partem, perinde ut antea, deprædantibus; idque non alia de caufâ quam quod effrænis turbulentiffimi cujufque infolentia, & libido imperandi, impune jam fureret, & omnia turbare, quam fanioribus obfequi mallet confiliis.

§. IV.

Quæ cum ita gererentur, aliaque innumera fere mala ufu jam obtinuiflent, nec quidquam graviffimis & æquiffimis monitis poffet obtineri, co tandem res adducta eft,, ut Sereniffimus Princeps ad facram Cæfareæ opis ancoram confugiendum, & jure experiendum fibi effe decerneret. Annis 1720. & 1721. feptem, intervallis interjectis, fupplices litteræ Auguftiffimo Judici oblatæ funt, quibus poft querelas plenius expofitas. fuppliciter rogatum, ut Cæfarea Majeftas. juribus Principis tam indigne violatis, rebufque patriæ afflictiffimis, Auguftiffima autoritate æquâ controverfiarum definitione fuccurrere haud gravaretur.

Quid fingule litteræ contineant, paucis

F 5

com