les aut fyncographe, uti etiam præfatum Protocollum infpiciatur, & juxta legem & juftitiam procedatur. Gubernatores, aliique Provinciarum Ottomannicarum Officiales cujufcunque dignitatis neminem prædictorum Cæfareorum hominum accufationis, aliove prætextu in carcerem detrudere, moleftiis & injuriis afficere præfumant; fi vero eorum quifpiam in Ottomannico Judicio fiftendus effet, is fcitu Confulum, præfenteque Interprete compareat,& per prædictos Confules && Interpretes ad carcerem Cafareum ducatur. Si cuidam à Mercatore Cafareo Regio quidquam debeatur, creditur debitum fuum operâ Confulum, viceConfulum, Interpretum à fuo debitore, & nemine alio prætendat; fæpius dictis Gonfulibus, viceConfulibus, Interpretibus, Mercatoribus, illorumque domefticis & famulis in fuis habitationibus liberum Romana Catholicæ Religionis exercitium permittatur, exteræque nationes ad hujufmodi Religionis functiones accedentes, nullo prorfus modo impediantur aut moleftentur; lite, vel controverfia contra Cafareo-Regios Confules, vi ce-Confules, Interpretes, Mercatores &c. exorta, fi ea fummam trium millium Afperorum, id eft 25. Thalerorum excefferit, in nullo Provincias rum Tribunali decidi poffit, fed ad Porte Ottomannica Judicium remittatur. Si vero controverfia inter Cafareo-Regios Mercatores orta fuerit, juxta leges & folita eorum Conftituta à Confulibus & Interpretibus, &c. examinetur && determinetur. Nulla prædictorum Mercatorum ad difceffum jamjam expedita Navis ob litem enafcentem retineatur, fed lis & controverfia celeriter operâ Confulum, Agentium & Interpretum decidatur; & fi quifpiam Cæfareorum aliquâ de caufâ in Judicio Ottomannico fiftendus foret, is abfen abfente Interprete adprædictum Judicium comparere non teneatur; Cefareo Regii Mercatores, in quemcunque Ottomannici Imperii locum iverint, d provinciarum Gubernatoribus, Judicibus,& cunc tis Officialibus,ejufque Regni Præfectis à petitione donativorum immunes fint, & hanc ob caufam nullo modo moleftentur. VI. Porte Ottomannica pro fecuritate, tranquillitate fuorum Subditorum & Mercatorum ad tractanda neceffaria eorundem negotia Procuratores, vulgo Sachbender dictos, in Ditionibus Caefa reo-Regiis conftituere volenti liberum efto,ordinefque ab Aula Imperiali Sacræ Romano Cæfarea Regiæque Majeftatis Officialibus cujufcunque conditionis dabuntur, ut prædicti Ottomannici Diplo mate muniti Procuratores in illis locis, ubi Commereii neceffitas requirit, protegantur, nulloque moleftia afficiantur, & fi Turcicorum mercatorum quifpiam è vita excefferit, relicta ipfius bona fapius dictus Ottomannus Procurator cuftodienda recipiat. VII. Nullus Miniftrorum, & Officialium Ottomannici Imperii navibus,vexillis,feu apluftribus, litterifque patentibus Romano Cæfareo-Regiis in quodam Turcio portu appulfis, jactifque anchoris permanendi, difcedendi, mercimonia imponendi, aut extrahendi facultatem deneget. VIII. Navibus Imperialibus maris fluctibus, procellifque jactatis Ottomannici Imperii Naucleri, aliique rei maritimæ experti, qui in illa vicinitate reperiuntur, opem ferant, & cafu quo quandam prædictorum navium naufragium fabire contigerit, merces à fluctibus ad litus ejecta Cafareo Regiis Confulibus inproximis locis exiftentibus integrè extradantur. Tome II. Ee IX. Ex IX. Ex eo, quod Melitenfes, && Pyrate paffin in Mediterraneo circum vagantes Turcis, aliifve Ottomannici Imperii Subditis domna intulerint, Cafareo Regii mercatores, eorumque naves hanc ob caufam neutiquam moleftentur. X. Ottomannica Porte Subditi Mercatores, fi naves Cafares Regias afcendere, aut iifdem merces, aliafve res imponere velint, hi jura, que ab illis Angli, Galli, & Batavi exigunt, Jolvere tenebuntur. XI. Mercatorem Cafareo Regiorum naves neque ad copiarum Ottomannicarum, neque aliarum ad publicum pertinentium rerum transportationem vi adigantur. XII. Sidue utriufque Imperii naves bellicæ in mari fibi invicem obviæ factæ fuerint, iis, qualesnam effent, compertis, erectione, & explicatione vexillorum, feu apluftrium, ex utraque parte amicitiæ demonftratio exhibeatur. XIII. Liberum efto Cafareo Regiis Subditis, five commercii, five piæ peregrinationis caufa ad quemcunque Ditionum Ottomannicarum locum contendere, ultro citroque abfque impedimento commeare, iis autem, ne in quocunque loco, & itinere à tributi exactoribus, aliifve hominibus infeftentur, à Porta Ottomannica rigorofa littere patentes dabuntur. XIV. Hebræife negotiis Mercatorum Imperialium immifcere, & five Imperii Ottomannici Diplomate, aut quadam potenti interceffione Proxenetam, vulgo Senfal, aut Unterhandler agere minime prafumant,nifi à dictis Mercatoribus Cefareo-Regiis fpontanea, & libera voluntate ad hoc fervitium admittantur. Si verò Hebræï ex eo, quod ad præfatum Proxenetæ fervitium non vo• centur, " centur, perfidè confpirare, Mercatoribusve Casareo-Regiis damna inferre intendant, in aliorum exemplum feveriffime puniantur. XV. Mercatoribus Cæfarco Regiis ut diffidia, & inconvenientiæ, quæ plerumque diverfas inter nationes exoriri folent, evitentur, ad imponendo fua mercimonia præftito confueto cenfu unus proprius, & commodus locus, vulgo Chan dictus à Porta Ottomannica ad inflantiam Miniftri Cæfarei apud eandem existentis affigna bitur. XVI. Si è Cæfareo-Regiorum Vice-Confulum, Agentium, Interpretum &c. famulitio, aut Mercatorum quifpiam quorundam odio,aut iniquo propofito Mahometanifmum amplexus fuiffe accufaretur, talis accufatio irrita, & vana cenfeatur, donec hujufmodi homo in præfentia Cæfareo-Regii Interpretis fpontaneo, deliberato animo Mahometanifmum profiteatur, nullatenus vero talis Religionis mutatio illi fuffragetur: cafu quo de are alieno quid haberet, ad folvenda debita fua adftringatur,& compellatur. XVII. Si Mercatorum, fubditorumve Sacra Cæfareæ Regiæque Majeftatis in nave pyratica quifpiam inventus fuerit, capta nave, abductifque in fervitutem pyratis neutiquam captivetur, fed liber dimittatur. XVIII. Si hacce inter duos Sereniffimos, & Potentiffimos Imperatores conclufa alma Pax, & amicitia in inimicitiam (quod Deus avertat) commutaretur, omnes utriufque Imperii Subditi in fluviis, terra, & mari exiftentes tempeftive certiores fiant, ut acceptis, folutifve debitis cum fuis bonis falui, & incolumes ad confinia exire valeant. XIX. Mer Ee 2 XIX. Mercatores Perfiani, qui ex imperio Cafareo Regio per Danubium ad Confinia Ottomannica pervenire intendunt, folutis femel, & more confueto ultra impofinionem Refftie dictam in Telonio Ottomannico quinque per centum, acceptaque à Teloniariis foluti vectigalis fyngrapha, ulterioris portorii folutioni nullibi fubjaceant; fimiliter illi, qui ex Perfiaper Ottomannica Confinia ad Ditiones Cæfareo Regias commeare cupiunt, folutis in Ponte Euxino, vel in Danubio femel quinque per centum iterata vectigalis folutione non moleften tur. XX. Præfentis hujusce Commercii Tractatus Articuli ab utriufque Partis Commiffariis Plenipotentia,& Mandatis inftructis, manibus,figillifque propriis fignati, & corroborati impofterum fancte, & religiofe obferventur, ac iifdem per nul· lum Mandatum ab utroque Imperio emanandum ullo modo præjudicetur,prædictumque Tractatum à Majeftatibus utriufque Imperatoris intra spatium triginta dierum à die fubfcriptionis ratibabitum iri fefe infallibiliter obligant, atque præftituros compromittunt præfati Commiffarii: ut demum Commerciiconditiones viginti bifce Articalis conclufæ,utrinque acceptatæ, debito, fummoque cum refpectu inviolatæ obferventur:fiquidem Dominus Deputatus Ottomannicus vi conceffe eidem facultatis Imperatorio Inftrumentum Turcico fermone exaratum, & fubfcriptum legitimum va lidum mihi exhibuit, Ego quoque vi Mandati, &Plenipotentiæ meæ, manu, Sigilloque proprio fubfcriptum, & fignatum banc Commercii Tractatum in latino Idiomate tanquam legitimum,& validum viciffim Inftrumentum extradidi. Dabantur prope Paffarovicium die Vigefima Septi та |